زغال خودسوز قلیان چیست؟ مزایا و معایب آن
فهرست عناوین
زغال یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین سوخت‌ها برای پخت‌وپز، گرمایش و مخصوصا قلیان است؛ اما متأسفانه دود و بوی زغال می‌تواند آزاردهنده و حتی برای سلامتی مضر باشد. زغال خودسوز قلیان راه حلی برای این مشکل است؛ اما زغال خودسوز قلیان چیست؟ زغال خودسوز، یکی از جدیدترین انواع زغال است که بدون نیاز به بادبزن یا نفت، با شعله کبریت یا فندک روشن میشود. این نوع زغال به طور کامل می‌سوزد و دود و بوی کمتری تولید می‌کند. در این مقاله از دودکام زغال قصد داریم زغال خودسوز قلیان را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم پس پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
زغال خودسوز قلیان چیست؟
در ابتدا به این بپردازیم که اصلا زغال خودسوز قلیان چیست؟ زغال خودسوز نوعی زغال جدید است که با استفاده از فناوری نوین تولید شده و مزایای قابل توجهی نسبت به زغال‌های سنتی دارد. این نوع زغال بدون دود و بو می‌سوزد، به سرعت روشن میشود و تا مدت طولانی روشن می‌ماند. زغال خودسوز از طریق فرآیندی به نام هیدروژن‌گیری و کربونیزاسیون تولید میشود. در این فرآیند، مواد اولیه مانند ضایعات گیاهی و چوب تحت فرآیندهای شیمیایی و حرارتی قرار می‌گیرند تا هیدروژن و اکسیژن آنها حذف شود. در نهایت، زغال حاصل شده با مواد شیمیایی خاصی ترکیب میشود تا خاصیت خودسوزی پیدا کند.
مطلب مرتبط: زغال چیست
زغال خودسوز قلیانی و کبابی چه تفاوتی دارند؟
در عنوان قبل به این پرداختیم که زغال خودسوز چیست، در این عنوان هم به بررسی تفاوت‌های زغال خودسوز قلیانی و کبابی خواهیم پرداخت تا قبل از خرید عمده زغال قلیان اطلاعات کامل داشته باشید. زغال خودسوز قلیانی و کبابی دو نوع زغال هستند که در تهیه غذاها استفاده می‌شوند. این دو نوع زغال در عین شباهت با هم تفاوت‌هایی نیز دارند که در ترکیب و نوع استفاده آنها می‌باشد. اما در ادامه به بررسی هرکدام از آنها خواهیم پرداخت.
ترکیب مواد
زغال خودسوز قلیانی: این نوع زغال از چوبهای سخت مانند چوب بلوط، چوب بادام و چوب قهوه‌ای تهیه میشود. این چوب‌ها دارای میزان کربن بالا و رطوبت کمتری هستند که باعث میشود زغال به‌راحتی بسوزد و حرارت کافی را تولید کند.
زغال خودسوز کبابی: این نوع زغال از چوبهای نرم‌تر مانند چوب سرو، چوب بلوط نرم و صنوبر تهیه میشود. این چوب‌ها دارای مقدار کربن کمتر و رطوبت بیشتری هستند که باعث میشود زغال به طور طبیعی کمتر بسوزد و برای استفاده طولانی‌تر مناسب باشد.
استفاده
زغال خودسوز قلیانی: این نوع زغال معمولاً برای قلیون و شیشه‌کباب استفاده میشود. زغال خودسوز قلیانی به دلیل سوزش سریع و تولید حرارت بالا، مناسب برای تهیه سریع غذاها است.
زغال خودسوز کبابی: این نوع زغال به دلیل سوختن کمتر و تولید حرارت پایدارتر، برای تهیه غذاهایی که نیاز به پخت طولانی‌تر دارند، مناسب است.
با این حال، توجه داشته باشید که در بازار ممکن است ترکیب و نوع زغال‌ها متفاوت باشد و برخی از زغال‌ها ممکن است نام تجاری خاصی باشند که ممکن است تفاوت‌های دیگری نیز داشته باشند. بنابراین، بهتر است همیشه دستورالعمل تولیدکننده را مطالعه کرده و راهنمایی‌های آن را رعایت کنید. برای خرید عمده زغال کبابی با ما تماس بگیرید.
زغال خودسوز چگونه ساخته میشود؟
زغال خودسوز چگونه ساخته میشود؟ به صورت عمده و به سه روش: روش هیدروژن زدایی، روش کنترل شده اکسیداسیون و روش کوره کک‌سازی. که در ادامه به معرفی هرکدام از آنها خواهیم پرداخت.
روش هیدروژن زدایی
تولید زغال خودسوز به روش هیدروژن زدایی به این صورت است که زغال معمولی در معرض دمای بالا و گازهای خاص (مثل هیدروژن) قرار می‌گیرد. بعد از آن هیدروژن با اکسیژن موجود در زغال ترکیب شده و آب تولید می‌کنند و در آخر زغال بدون اکسیژن، به‌راحتی با جرقه روشن شده و دود و بو کمتری تولید می‌کند.
روش کنترل شده اکسیداسیون
در این روش، زغال در دمای پایین و با اکسیژن کنترل شده، به طور جزئی اکسید میشود. این فرآیند باعث افزایش تخلخل زغال و reactivity آن شده در این روش تولید زغال خودسوز، زغال حاصل به‌راحتی با جرقه روشن میشود و گرمای بیشتری تولید می‌کند.
روش کوره کک‌سازی
در روش کوره کک‌سازی ، زغال سنگ در کوره‌های مخصوص و در دمای بالا (حدود 1000 درجه سانتیگراد) حرارت داده میشود. طی این فرآیند مواد فرار زغال سنگ جدا شده و گاز کک و کک متراکم (زغال خودسوز) تولید میشود. و اینکه زغال کک‌سازی به دلیل چگالی بالا، دیرتر می‌سوزد و گرمای زیادی تولید می‌کند.
روش هیدروژن زدایی به دلیل تولید زغال خودسوز با کیفیت بالا و میزان دود و آلاینده‌های کمتر، مورد استفاده بیشتر قرار می‌گیرد. با این حال، برای تهیه زغال خودسوز در مقیاس کوچک، می‌توان از روش‌های سنتی مانند سوزاندن چوب در فضای بی‌هوا و محدود کردن دسترسی هوا به آن نیز استفاده کرد.
روش افزودن مواد شیمیایی
در این روش زغال معمولی با یکسری مواد شیمیایی مبتنی بر نفت با نسبت یک به ده ترکیب شده و فورا در بسته بندی زغال را می بندند. در این روش از دو نایلون درون هم استفاده می‌کنند که پس از اضافه کردن محلول شیمیایی فورا درب آن را پرس می‌کنند. در این روش زغال خودسوز، مرطوب است و بعد از اینکه درب بسته باز میشود اگر بعد از 4 تا 5 روز مصرف نشود خاصیت خودسوزی خود را از دست می‌دهد. این نوع زغال خودسوز که با این روش تولید شده مناسب پخت و پز نیست.
روش افزودن پودر
در این روش به زغال خشکی که آماده بسته بندی است، پودر خودسوز اضافه می‌کنند و سپس درب بسته بندی را می‌بندند. مزیت این روش نبود محدودیت مصرف در طی بازه زمانی مشخص است و می‌توان تا مدت زمان طولانی نگهداری کرد و به تدریج مصرف نمود.
ترکیبات زغال خودسوز چیست؟
ترکیبات زغال خودسوز چیست؟ ترکیبات زغال خودسوز می‌تواند شامل کربن که عنصر اصلی زغال خودسوز است، هیدروژن، گوگرد که در برخی موارد مقدار کمی ممکن است وجود داشته باشد و رطوبت که باید مقدار کمی باشد تا بتواند به طور مؤثر ساخته شود در نظر گرفت. رطوبت زغال خودسوز باید در محدوده حداکثر 5-10 درصد باشد. مواد اولیه زغال خودسوز هم شامل زغال سنگ، پوسته میوه‌ها، چوب و مواد آلی مختلف هستند.
مهم است توجه داشته باشید که ترکیبات و نسبت‌های دقیق ترکیبات زغال خودسوز می‌تواند بسته به نوع چوب استفاده شده و فرآیند تولید متفاوت باشد. همچنین، در برخی موارد ممکن است عوامل دیگری مانند آلاینده‌ها به عنوان نتیجه فرآیند تولید همراه باشند.
ویژگی‌های زغال خودسوز
زغال خودسوز دارای ویژگی‌های متنوعی است از جمله آنها اینکه زغال‌های خودسوز دارای قدرت حرارتی بسیار بالایی هستند. این ویژگی آنها را به یک سوخت مورد علاقه در بسیاری از فرآیندهای صنعتی و خانگی، مانند تولید برق، گرمایش و پخت‌وپز تبدیل می‌کند. زغال‌های خودسوز به طور طبیعی به آرامی می‌سوزند و می‌توانند به مدت طولانی در حال سوختن باقی بمانند این ویژگی آن را به یک سوخت پایدار و قابل اعتماد تبدیل می‌کند.
در ادامه به بررسی مزایا و معایب زغال‌های خودسوز می‌پردازیم.
البته توجه داشته باشید ویژگی‌های زغال خودسوز می‌تواند به تفاوت‌های بین نوع و کیفیت زغال خودسوز و همچنین شرایط استفاده از آن نیز بستگی داشته باشد.
مزایای زغال خودسوز
زغال خودسوز قلیان دارای مزایای متعددی است که از جمله که آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طعم و عطر: زغال خودسوز قلیان معمولاً از چوبهای مختلف تهیه میشود که به قلیان یک طعم و عطر متمایز و مطبوع می‌بخشد.
- دودکشی بهتر: این محصول معمولاً دود کمتری تولید می‌کند و بهتر از ذغال سنتی برای کاهش دود و دودکشی مناسب است.
- ماندگاری بیشتر: زغال خودسوز قلیان معمولاً طولانی‌تر از زغال سنتی سوز می‌کند و می‌تواند مدت زمان استفاده بیشتری داشته باشد.
- صرفه جویی در هزینه‌ها: تولید زغال خودسوز هزینه تولید و انتقال مواد مصرفی را کاهش می‌دهد.
- سازگاری با محیط زیست: زغال خودسوز مصرف چوب کمتری دارد و در تولید آن از ضایعات چوب و کاغذ و غیره استفاده می‌کنند بنابراین سازگار با محیط زیست است و تولید گازهای گلخانه‌ای را افزایش نمی دهد و منابع طبیعی کمتر مصرف می‌شوند.
- کاربرد گسترده: زغال خودسوز در بسیاری از صنایع کاربرد دارد بنابراین خط تولید آن توجیه اقتصادی پیدا می‌کند.
- دمای بالا و سوختن بیشتر: زغال خودسوز بیشتر از زغال معمولی می‌سوزد که در نهایت مصرف زغال را کم می‌کند.
- سبک و حمل راحت: حمل و نقل زغال خودسوز به دلیل حجم و وزن کمتر راحت‌تر است.
- مشتری پسند: زغال خود سوز زغال تمیزی است؛ چرا که از خود خاکستری به جای نمی‌گذارد که طبیعت را آلوده کند و خاکستر با یک باد روی لباستان بپاشد. به علاوه باعث نمی‌شود غذا طعم و بوی زغال را بگیرد.
معایب زغال خودسوز
همچنین این نوع زغال معایبی نیز به همراه دارد مانند:
- احتمال تولید آلاینده‌های سمی: یکی از مضرات زغال خودسوز ممکن است آلاینده‌های سمی مانند بنزن، فرمالدهید و مونوکسید کربن را تولید کند که با تنفس آنها به مقدار زیاد، بهداشت را تهدید می‌کند.
- احتمال ایجاد احتراق: استفاده نادرست از معایب زغال قلیان سوز که می‌تواند باعث ایجاد احتراق و خطر آتش سوزی شود.
- لطفاً توجه داشته باشید که طرز تهیه زغال خودسوز قلیان باید با احتیاط انجام گیرد تا خطرات بهداشتی و محیط زیستی کاهش یابد. و اینکه با توجه به این معایب و مزایا، بهتر است از ذغال خودسوز قلیان به میزان متعارف و در محیط‌های مجهز و با احتیاط استفاده کرد.
کاربردهای زغال خودسوز چیست؟
زغال خودسوز به عنوان یک منبع انرژی مهم در بسیاری از صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از کاربردهای زغال خودسوز عبارتند از:
- تولید برق: زغال خودسوز یکی از سوخت‌های اصلی در تولید برق است. نیروگاه‌های زغالی از زغال خودسوز برای تولید بخار استفاده می‌کنند که سپس توربین‌ها را می‌چرخاند و برق تولید می‌کند.
- گرمایش: زغال خودسوز به عنوان یک سوخت گرمایشی برای سیستم‌های گرمایش مورد استفاده قرار می‌گیرد. ممکن است به عنوان سوخت اصلی در کوره‌ها، آجرپزخانه‌ها، یا سیستم‌های گرمایش مرکزی استفاده شود.
- صنعت آهن و فولاد: زغال خودسوز در فرآیندهای تولید آهن و فولاد به عنوان یک منبع حرارتی و سوخت استفاده میشود. در کوره‌های ذوب آهن و فولاد، زغال خودسوز برای تأمین حرارت لازم برای ذوب و تصفیه فلزات استفاده میشود.
- صنعت سیمان: در تولید سیمان، زغال خودسوز به عنوان سوختی استفاده میشود که حرارت لازم برای فرآیند خشک شدن و آسیاب کردن مواد مختلف سیمان را فراهم می‌کند.
- صنایع شیمیایی: زغال خودسوز در فرآیندهای شیمیایی نیز به عنوان یک منبع حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای تولید صنایع شیمیایی مختلف، نیاز به حرارت بالا و پایدار است که زغال خودسوز قادر به تأمین آن است.
- استفاده خانگی: زغال خودسوز هنوز در برخی مناطق به عنوان یک سوخت خانگی برای پخت‌وپز و گرمایش استفاده میشود.
توجه داشته باشید که طرز استفاده از زغال خودسوز در برخی از صنایع و کاربردها ممکن است به دلیل تأثیرات زیست محیطی و انتشار گازهای گلخانه‌ای مرتبط با آن، مورد بررسی و محدودیت قرار گیرد. در نظر داشته باشید که از فناوری‌ها و سوخت‌هایی که کمترین تأثیر منفی بر محیط زیست را دارند، استفاده شود.
چه زغال‌هایی قابلیت خودسوز شدن دارند؟
انواع مختلفی از زغال‌ها قابلیت خودسوز شدن را دارند مانند زغالی که با ضایعات انواع چوب، تخته، ام دی اف، ضایعات مبلمان و چوب درخت تهیه میشود و یا اینکه انواع زغال تولید شده با خاک زغال مانند زغال فلافلی، زغال شمشی خاک زغالی، زغال استوانه‌ای، زغال حبه ای که برای خودسوز شدن بسیار مناسب هستند.
جمع‌بندی
زغال خودسوز با مزایای قابل توجهی که دارد، به عنوان یک جایگزین مناسب برای زغال‌های سنتی به شمار می‌رود. این نوع زغال برای پخت‌وپز، قلیان و گرم کردن محیط مناسب است و به دلیل تولید دود و بوی کمتر، سازگاری بیشتری با محیط زیست دارد. با این حال با توجه به طرح توجیهی اقتصادی ارائه شده توسط دودکام زغال، زغال حبه ای بهترین نوع برای تأمین نیاز داخلی و بی نیاز شدن از واردات است. ما تولید کننده درجه یک و برتر زغال حبه ای در کشور هستیم که از هیچ ماده افزودنی شیمیایی استفاده نمی‌کنیم و نسبت به کیفیت زغال‌های تولید شده می‌توانید اطمینان کامل داشته باشید.
سؤالات متداول
زغال خودسوز چه ضررهایی دارد؟
باعث آلودگی هوا، خطر مسمومیت، ایجاد بوی نامطبوعی، خطر آتش سوزی و همچنین تأثیر منفی بر طعم غذا میشود.
طرز تهیه زغال خودسوز چگونه است؟
زغال خودسوز اغلب از مخلوط مواد شیمیایی و چوب فشرده تهیه میشود اما روش هیدروژن زدایی بسیار مرسوم است.